„Jest to zapamiętajcie Państwo nazwisko Henryka Łazowert. Henryka Łazowert.” – powiedział podczas swojego przemówienia na obchodach 80. rocznicy wyzwolenia Auschwitz Marian Turski.
Przejmujący wiersz Łazowert i jej słowa są tymi, które Marian Turski wybrał i odczytał, by oddać cześć milionom tych, którzy – jak sam powiedział „nigdy nam nie powiedzą, co przeżywały, co czuły, ponieważ pochłonęła je Zagłada…”.
Henryka Łazowertówna (1909-1942) była poetką, działaczką społeczną, członkinią grupy Oneg Szabat. Była autorką jednego z najbardziej znanych utworów z getta warszawskiego – wiersza „Mały szmugler”.
Publikujemy poniżej treść utworu poetki, wraz z podziękowaniami dla Marcela Weylanda z Australii, Christophera Heubnera z Berlina oraz Nili Amit z Tel Avivu i Warszawy za piękne poetyckie przekłady Listu Wiersza Henryki Łazowertówny.
Odjeżdżam gdzieś tam, bardzo daleko – Do stacji nieznajomej, której
nie ma na żadnej mapie.
Nad dworcem niebo wisi
jak wielkie czarne wieko,
Lokomotywa krzyczy głosem
bitego człowieka,
Kolejarze mają twarze jak papier…
Mam z sobą tylko jedną walizkę
i jeden żal, którego nikt nie próbował zgłębić… Jestem bardzo spokojna
– i to czego nie widać: bardzo smutna Bądź zdrów mój daleki, Są
serca, gdzie nic się nie zmienia.
Mnie już nie ma.
Nie ma