Od września 2017 roku do marca 2018 roku Stowarzyszenie Żydowski Instytut Historyczny w Polsce we współpracy z Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN, Mazowieckim Urzędem Wojewódzkim, Ministerstwem Edukacji Izraela oraz Miastem i Gminą Kosów Lacki realizowało projekt „Edukacja dla różnorodności: działania dla uczniów i nauczycieli”. Wzięło w nim udział blisko 650 osób – nauczycieli, młodzieży z Polski i Izraela, przedstawicieli władz centralnych i samorządowców.
Pierwsza część projektu to działania związane z upamiętnieniem osób zamordowanych w Obozie Zagłady Treblinka II i Obozie Pracy Treblinka I, które odbyły się 18 września 2018 roku. Dzień rozpoczęto od warsztatów integracyjnych w Zespole Szkół w Kosowie Lackim, w których uczestniczyła młodzież ze szkół ponadpodstawowych z Mazowsza i Podlasia (ok. 270 uczniów) oraz młodzież licealna z różnych miejscowości z Izraela (ok. 270 uczniów). Warsztaty w 20 grupach mieszanych prowadziło wspólnie 25 nauczycieli z Polski i Izraela. 18 września odbyło się także spotkanie z delegacjami jednostek samorządu terytorialnego, reprezentującymi te polskie miejscowości, których żydowscy mieszkańcy zostali wywiezieni i wymordowani w Treblince. Na spotkanie w Miejsko-Gminnym Ośrodku Kultury w Kosowie Lackim przybyło 50 samorządowców, którzy uczestniczyli w spotkaniu z Naczelnym Rabinem Polski Michaelem Schudrichem oraz Naczelnym Rabinem Krakowa Eliezerem Gurary. Kulminacją dnia była popołudniowa ceremonia w Treblince, z udziałem uczniów z Polski i Izraela, członków delegacji samorządowych oraz przedstawicieli władz i korpusu dyplomatycznego. Delegacja polska i izraelska najpierw wspólnie udały się do obozu Treblinka I, aby tam złożyć hołd polskim i romskim ofiarom obozu pracy. Podczas głównej części uroczystości, przy pomniku ofiar obozu Treblinka II przemówienia wygłosili m.in Wojciech Kolarski, Minister w Kancelarii Prezydenta RP; Anna Azari, Ambasador Izraela w Polsce oraz Zdzisław Sipiera, wojewoda mazowiecki. Prof. Dariusz Stola, dyrektor Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN zapalał jeden ze zniczy pamięci. W uroczystość wplecione zostały okolicznościowe wiersze i pieśni, wykonywane przez młodzież z Polski i Izraela.
Dalszą częścią projektu były dwa trzydniowe szkolenia dla nauczycieli, które odbyły się w Muzeum Historii Żydów Polskich Polin. Były one oparte na unikalnej metodzie pracy z wystawą stałą Muzeum POLIN, która łączy edukację historyczną z edukacją antydyskryminacyjną i edukacją o wielokulturowości. Pierwsze ze szkoleń – „Jak uczyć o Sprawiedliwych?” – odbyło się w dniach 26-28 stycznia 2018 roku i wzięło w nim udział 27 osób. Drugie szkolenie „Postawy wobec przemocy” odbyło się w dniach 23-25 lutego 2018 roku i wzięło w nim udział 20 osób. W przypadku obydwu kursów historia i kultura polskich Żydów była punktem wyjścia do zdobycia kompetencji w dziedzinie edukacji o wielokulturowości i edukacji antydyskryminacyjnej. Na pierwszym szkoleniu szczególny nacisk został położony na okres II wojny światowej oraz postawy Sprawiedliwych. W trakcie szkolenia przywoływaliśmy również postać Ireny Sendlerowej, którą Sejm RP ustanowił Patronką 2018 roku. Drugi kurs charakteryzował się przekrojowym spojrzeniem na kulturę i historię polskich Żydów. Uczestnicy i uczestniczki szkolenia poznawali historię 1000-letniej obecności Żydów w Polsce i zdobywali kompetencje w obszarze reagowania na dyskryminację.
Zdjęcia: Mzueum Historii Żydów Polskich Polin
Projekt dofinansowała Fundacja Kronenberga przy City Handlowy
